Từ ngày 04 đến ngày 06 tháng 3 năm 2023, Tổng Công ty Văn hoá Sài Gòn đã tổ chức chuyến Về Nguồn năm 2023 tại Côn Đảo cho toàn thể người lao động tại Văn phòng Tổng Công ty. Đoàn đã được đến thăm nhiều di tích, thắng cảnh nổi tiếng tại Côn Đảo như Bảo tàng Côn Đảo, Nghĩa trang Hàng Dương, Vân Sơn Tự, bãi biển Đầm Trầu, cảng Bến Đầm…
Ảnh: Các thành viên của đoàn tham gia Hành trình Về Nguồn Côn Đảo
Các thành viên của đoàn đã có thời gian tìm hiểu nơi từng được ví như “địa ngục trần gian” với hệ thống nhà tù do thực dân Pháp bí mật xây dựng để giam giữ và tra tấn những người tù chính trị trong thời kỳ kháng chiến. Trong đó, trại giam Phú Tường được xây dựng vào năm 1940, thuộc hệ thống Trung tâm cải huấn – trại Phú Hải, nằm trên đường Tôn Đức Thắng, huyện Côn Đảo (Bà Rịa – Vũng Tàu), được mệnh danh là “chuồng cọp kiểu Pháp” chuyên để giam giữ và tra tấn những người tù chính trị.
Ảnh: Chuồng cọp kiểu Pháp – trại giam Phú Tường
Trại Phú Hải trên đường Lê Văn Việt là nhà tù cổ và lớn nhất tại Côn Đảo do Pháp xây dựng từ năm 1862 và nâng cấp hoàn chỉnh từ năm 1889 đến năm 1896. Phòng giam số 7 của Trại là nơi chi bộ Đảng Cộng Sản Việt Nam đầu tiên trong nhà tù Côn Đảo ra đời (cuối năm 1932), sau phát triển thành Đảng ủy Côn Đảo, lãnh đạo cuộc đấu tranh của tù nhân với sự đóng góp của Phạm Hùng, Tôn Đức Thắng, Ngô Gia Tự, Nguyễn Văn Hoan, Lê Văn Lương, Nguyễn Duy Trinh…
Khu Biệt Giam Chuồng Bò do Mỹ xây dựng năm 1930, được mở rộng thêm vào năm 1963, còn gọi là trại An Ninh Chuồng Bò. Khu vực bao gồm 9 phòng biệt giam, 24 phòng giam, 2 chuồng nhốt bò, một hầm chứa phân bò có hệ thống cống ngầm từ chuồng nuôi bò dẫn sang với mục đích sử dụng hầm phân bò này để ngâm người tù xuống đó nhằm tra tấn dã man và bí mật. Khu biệt lập Chuồng Bò là khu mở cửa giải phóng cuối cùng kết thúc 113 năm “Địa ngục trần gian Côn Đảo” vào khoảng 8 giờ sáng ngày 01/5/1975.
Ảnh: Hầm phân bò – nơi tra tấn tù nhân một cách dã man và bí mật
Chuyến đi đã để lại nhiều ấn tượng trong lòng các thành viên của đoàn bởi vẻ đẹp thanh bình cùng vô số câu chuyện lịch sử đẫm máu và nước mắt về một giai đoạn lịch sử gian lao mà anh dũng.
Ảnh: Bình minh Côn Đảo
Bài và ảnh: Thảo Nguyên
